Bij elke sociale gelegenheid krijg je het wel eens te horen: “Hoe gaat het met je?”. Het hoort vaak standaard bij een vluchtige begroeting. Toch vind ik het beantwoorden niet altijd eenvoudig. Waarom is “hoe gaat het” soms een moeilijke vraag? Dit zijn mijn zes redenen.
1. Hoe het gaat is relatief
Mensen zien de wereld vanuit hun eigen referentiekader. Op basis van onze eigen ervaringen interpreteren we alles wat we meemaken. “Hoe gaat het” lijkt het een simpele vraag, maar omdat de referentiekaders van gezonde mensen en chronisch zieken ver uit elkaar liggen, kan het antwoord toch anders overkomen dan bedoeld.
Ik kan bijvoorbeeld nu antwoorden dat het beter gaat. In vergelijking met een tijd geleden is dat ook echt zo! Maar voor gezonde mensen, die zich niet kunnen voorstellen van hoe ver ik kom, klinkt beter dan al gauw als supergoed. Maar ik blijf natuurlijk wel ziek. Mijn leven is nog lang niet normaal. Het gaat alleen beter dan ervoor.
2. Veel mensen kunnen niet omgaan met slecht nieuws
Vaak verwacht de vraagsteller niet dat iemand op de vraag “hoe gaat het?” eerlijk zou kunnen antwoorden dat het momenteel niet top gaat. Wanneer niet automatisch een positief antwoord volgt, weten velen zich al snel geen houding meer te geven. Om ongemakkelijke situaties te vermijden, zou ik doodeenvoudig kunnen zeggen dat alles goed gaat. Maar dan zit ik met het volgende:
3. Ik kan niet liegen
Ik ben een slechte leugenaar. Soms ben ik zelfs eerlijker dan goed voor me is. Vaak vragen mensen niet uit oprechte interesse hoe het gaat, maar is het meer een standaard zinnetje, als begroeting. En toch voelt het dan voor mij niet juist als ik zeg dat alles geweldig is, als dat niet zo is.
Op sociale gelegenheden heb ik vaak al zoveel moeite moeten doen om erbij te kunnen zijn, dat ik me al heel wat minder voel dan als ik gewoon thuis was gebleven. Om daar dan te staan met knallende koppijn en slappe benen, en dan te doen alsof er geen vuiltje aan de lucht is, dat voelt voor mij gewoon niet oprecht.
4. Geen zin om me te verantwoorden
Gewoon “goed” zeggen als dat niet de waarheid is, dat vind ik dus moeilijk. Maar ik wil ook niet elke keer als ik iemand vluchtig zie een heel relaas beginnen over waarom het minder gaat. Soms staat mijn hoofd gewoon niet naar zo’n gesprek waarin ik me uiteindelijk toch weer sta te verantwoorden. Of heb ik geen zin in vreemde blikken van mensen die het niet begrijpen.
5. Ik kan zelf niet altijd samenvatten hoe het gaat
Sommige chronische ziektes, waaronder de mijne, zijn enorm grillig. Op dezelfde dag kan het voorkomen dat ik me enkele uren goed voel, en dat het dan ineens omslaat en ik al huilend van de pijn onder een dekentje op de zetel eindig. De ene dag gaat het redelijk en kan ik wat dingen doen, de andere dag is een regelrechte ramp. Er is vaak geen peil op te trekken. Als ik voor mezelf nog niet duidelijk kan stellen hoe het gaat, hoe moet ik het dan communiceren naar een ander?
6.Ik wil niet overkomen als een zeur
Om niet als een zeur bestempeld te worden, zal ik nooit zeggen dat het ronduit slecht of vreselijk gaat. Ik zal er eerder voor kiezen om mijn antwoord dan wat te verbloemen. “Bwa”, “het gaat wel redelijk”, “kan beter”, “niet zo geweldig”: ik heb het allemaal al wel eens gebruikt op momenten dat het eigenlijk echt slecht ging. Maar ook bij deze minder harde bewoordingen krijg ik al gauw de repliek dat ik wel positief moet blijven.
Zelf ben ik eerder van mening dat de dingen benoemd mogen worden zoals ze zijn. Wat mij betreft hoeft er over een minder positief antwoord ook niet altijd uitgeweid te worden. Het is mijn realiteit dat het vaak niet geweldig gaat, maar dat wil niet zeggen dat ik op dat moment niet blij kan zijn of niet gelukkig ben. Het is zoals het is, en daar kan ik inmiddels wel mee omgaan. Als ik zeg dat het niet goed gaat, dan verwacht ik heus niet dat de ander dat voor mij beter probeert te maken.
Is een correcte weergave van hoe het gaat, eigenlijk wel belangrijk?
Je zou je kunnen afvragen of het uitmaakt. So what, als iemand anders denkt dat het geweldig gaat en dat is eigenlijk niet echt zo? De vraag “hoe gaat het” wordt vaak toch slechts uit beleefdheid gesteld. Als standaard begroeting, iets om snel aan voorbij te gaan. Dus waarom zou je je druk maken dat het antwoord dat je geeft, niet helemaal juist is?
Als chronisch zieke is het echter vaak al moeilijk genoeg om de situatie uit te leggen aan anderen. Begrip is soms ver te zoeken, en soms heb je dat begrip wel nodig. Omdat het misverstanden kan voorkomen. Of omdat je soms hulp nodig hebt, of een aanpassing zodat je kan meedoen met de rest. Veel chronisch zieken krijgen van tijd tot tijd pijnlijke opmerkingen te horen en willen dit graag vermijden. Daarom kan het zijn dat een genuanceerd beeld geven van hoe het écht gaat, aantrekkelijker lijkt dan een vlugge bevestiging dat alles tiptop loopt. Aan de andere kant kan het af en toe ook heerlijk ongecompliceerd voelen om gewoon “Ja, goed hoor!” te antwoorden. Gewoon, om even niet die zieke vrouw te zijn, maar net zoals de rest.
Het hoeft niet altijd perfect te gaan
Dit artikel is geen pleidooi om dan maar nooit meer te vragen aan mij of een andere chronische zieke hoe het gaat. Natuurlijk is het fijn als mensen oprecht willen weten hoe de dingen momenteel lopen.
Wel wil ik graag afstappen van het feit dat alles altijd alleen maar goed moet zijn. En die lijn wil ik graag doortrekken naar alle mensen, of ze nu ziek zijn of gezond. Van mij mag iedereen het gewoon zeggen als hij of zij niet lekker in zijn vel zit. En dat hoeft niet altijd meteen omgebogen te worden naar iets dat wel positief klinkt. Het gaat zoals het gaat, en dat is niet altijd perfect.
Ja, zo herkenbaar. Nog een ergere: alles goed? Ik spring wel eens terug naar een eerder gesprek, zo als ‘je was toen en toen begonnen aan….hoe is dat gegaan?’ Maar het hangt af van de persoon. De meeste relatief gezonde mensen kunnen diepgaander klagen over zichzelf dan de allerzieksten… 😉
Jaaa, ik heb het in de tekst vooral over hoe gaat het maar “alles goed” is eigenlijk nog meer de standaard en wat zeg je daar dan op? Nee? Sommige dingen gaan goed, andere niet. Dus nee alles is niet goed. Ik zeg vaak bwaaa… om dezelfde redenen als hierboven. Maar dat voelt soms ook zo stom!
Als je ‘nee’ zegt hoort men het toch niet 😉 Inderdaad. Bwaaahh. Stom, maar de vraag is ook stom! Dat verdient ook geen normaal antwoord…
Ik antwoord vaak snel met:
En hoe is het met jou dan??
Dat is ook een manier natuurlijk!
Ik ben zelf niet chronisch ziek, maar herken me wel heel goed in je artikel en kan me voorstellen hoe lastig die vraag soms is. In een periode waarin het lange tijd niet goed met mij ging, kreeg ik ook vaak de vraag hoe het ging. Vaak niet gemeend, maar als standaard zinnetje. Het gebeurde regelmatig dat ik uit beleefdheid zei ‘goed’ en dat iemand dan echt dacht dat het geweldig ging en alle narigheid opeens was verdwenen. Ik kan me voorstellen hoe frustrerend het voor jou moet zijn om aan de ene kant niet te liegen, maar aan de andere kant ook niet steeds de focus te willen hebben liggen op je gezondheid. Ik hoop dat je in ieder geval een paar waardevolle mensen om je heen hebt die oprecht willen weten hoe het gaat en jou daarnaast zien als een leuke, lieve meid die meer is dan het antwoord op die vraag <3
Wat kan je het toch altijd goed verwoorden Romy, en je beschrijft precies het dilemma waar ik soms mee zit. Gelukkig heb ik wel een paar van die mensen ja 🙂
En ik denk dat er inderdaad ook veel gezonde mensen zich hierin kunnen herkennen, want ook al ben je niet ziek, je kan toch met bepaalde dingen zitten die op je wegen, waardoor je niet lekker in je vel zit of waar je mee worstelt. En als dat niet erkend wordt (ik heb het dan niet over medelijden of aandacht krijgen, dat is iets heel anders), dan kan dat heel eenzaam voelen!
Goed om te lezen hoe je dat ervaart! Ik herken me er op dit moment in, omdat ik al 2 jaar worstel met oververmoeidheid en burn out klachten (hopelijk is dat niet chronisch). Ik merk dat ik die vraag ook enorm lastig vind, vooral omdat wat jij ook zegt, ik kan niet liegen. Maar je wordt soms wel een beetje aangekeken als pessimist.. Anyway ik zoek op dit moment ook een beetje een manier om met deze vraag om te gaan..😉
Wat jammer om te horen dat je ook gezondheidsklachten hebt Lidia! Veel sterkte ermee, dat valt niet mee!
Ha, nog iemand die moeite heeft met liegen ;-). Ik weet ook niet wat het is, want het zou soms gemakkelijker zijn om de vraag gewoon af te wimpelen. Maar het voelt dan op een of andere manier niet oprecht van mezelf. Misschien moet ik de situatie wat beter afwegen en het daarvan laten afhangen. Maar helemaal top zou natuurlijk zijn als we nooit meer over zo’n stomme, simpele vraag moesten nadenken.
Wederom een heel herkenbaar artikel! Ik kan ook slecht liegen, maar heb ik de loop der jaren heus wel gemerkt dat mensen niet op de waarheid zitten te wachten als het slecht gaat. En als het voor mijn doen ‘goed’ gaat en ik dat aangeef, dan loop ik weer de kans dat mensen me gaan overvragen. Dat vind ik soms best moeilijk, maar net als jij hebt ik er in de loop der jaren vrij goed mee om leren gaan. Toch is het fijn om te lezen dat ik niet de enige ben met dit probleem (ookal gun ik je natuurlijk wat beters.. ;)).
En voor mij dan weer fijn om uit de reacties te merken dat ik ook niet de enige ben 🙂 We begrijpen elkaar! Interessant eigenlijk, dat er zo’n gedachtengangen kunnen schuilen achter zo’n simpele vraag.
Nou, zelfs ik vind die vraag moeilijk, want neen soms gaat het niet zo goed. En dan wil je idd geen verantwoording afleggen ofzo.
Mooi geschreven. Eigenlijk zouden we gewoon bedachtzamer met de vraag moeten omspringen.
Apart zeg, dat er toch zoveel gezonde mensen het herkennen. Het is natuurlijk gewoon hetzelfde voor iedereen die wel eens een probleem heeft of waar het niet altijd rozengeur en maneschijn is. Bijna iedereen dus eigenlijk! Dankjewel. En eigenlijk wel, soms wat meer stilstaan bij de vraag en vooral het antwoord erop zou mooi zijn.
ik ben zelf ook chronisch ziek, en ja hoor, ik ken de vraag.
ik ben het al zo goed gewoon dat ik meestal een lach laat horen, of een grote glimlach laat zien, en dan vraag ‘waarom?’
hoe ist? en ik die glimlach en vraag waarom?
ja dan staat even de wereld stil,
maar dan heb je wel de kans dat je een opening hebt naar echt luisteren en dan kan je vragen
– heb je even tijd?
dan pas is het oprecht…
mooie blog trouwens, heel herkenbaar!
Dankjewel Esther! Herkenbaar ja, hoe dat gaat bij jou. Waarom heb ik nog niet gevraagd, maar ik heb wel al eens gewoon gelachen en er niet veel woorden aan vuil gemaakt.
Ik zeg gewoon altijd “goed” bij vluchtige contacten. Omdat ik weet dat het die persoon waarschijnlijk geen snars kan schelen hoe het echt gaat. Je voelt dat ook als mensen niet echt oprecht zijn hé. Maar bij diepgaandere contacten durf ik dat wel gewoon eerlijk zeggen. En mocht het niet zo goed gaan, dan leg ik het ook wel wat uit direct. Als ik daar zin in heb hé. En meestal reageren mensen wel oké daar op 🙂 Maar bij vluchtige ontmoetingen, pff, ik bespaar mezelf de moeite. Maar ik snap wel dat je het lastig vindt om niet helemaal de waarheid te vertellen. Al ben ik ook niet ziek en gaat het meestal wel echt goed met me. Hihi 🙂
Dat is inderdaad een goede afweging, dat je gewoon kijkt naar het soort contact en de persoon die je voor je hebt. Bij mij is het inderdaad misschien wel gekomen doordat het nooit echt goed gaat. En omdat je soms dat onbegrip gewoon weg wil en dat lukt niet als mensen niet weten hoe zwaar het kan zijn. Maar ja, misschien heeft het eigenlijk geen zin hoor 😉
Hele rake redenen inderdaad. Ik heb je blog gedeeld op een nieuwe Facebookpagina voor mensen met een onzichtbare ziekte of beperking.
Dankjewel Anne! Ook voor het delen, lief!
Ik las zojuist deze herkenbare blog.
Ik heb mezelf aangeleerd, afhankelijk wie het vraagt en of ik me veilig en of ruimte voel, te zeggen; Vandaag voel ik me ….
Wat was het laatste wat je nog weet … wat ik je heb verteld ?
Of “vandaag heb ik tijd en ruimte voor jou.. Hoeist met jou? ”
“Iedereen heeft wel last van “lek en of gebrek” een rugzak die zwaar is om mee te torsen.
Ik ga het liever uit de weg.. geen zin om weer te vertellen. Krijg er meestal geen energie van, om het te hebben over mijn beperkingen of diagnoses.
Ik ga eens meer van je lezen; vrauchtbare blogpraat. ;-).
Hoi Marjanne, waar blogpraat al niet goed voor is ;-). Je hebt gelijk, misschien moet ik ook wat vaker voor mezelf bedenken of ik er wel iets aan heb om altijd de waarheid te willen zeggen…
mij overkwam ongeveer het tegenovergestekde. Ik was blij en uitgelaten omdat ik verrast werd met een feestje voor mijn verjaardag en onverwacht veel lieve vrienden weerzag. Een van de vrienden die ik al een tijd niet meer gezien had, zag mij bezig en concludeerde dat ik
toch wel veel beter was dan vroeger … ik bevroor een beetje ter plekke . Ik voelde mij terecht gewezen in mijn feestvreugde. Ik heb dan uitgelegd dat er idd betere momenten zijn, gelukkig na alle inspanningen, maar dat het nog niet altijd even plezant is en nog steeds niet te vergelijken met haar eigen leven.
Dat was ook geen prettige manier om over mijn problemen bij te praten …
Oh ja, dat heb ik ook al meegemaakt. Het lijkt alsof mensen er zomaar van uit gaan dat je als chronisch zieke niet blij kan zijn of je niet kan laten gaan op een feestje. Wat ze niet zien is dat we achteraf een enorme tol betalen. Ze zien ook niet hoe we ons op dat moment vanbinnen voelen. Ik ben heel sterk in het negeren van mijn symptomen tot op het moment dat ik bijna instort. Soms heb ik dat er voor over om nog eens een leuke activiteit te kunnen doen.
Eigenlijk komt het hierdoor ook dat ik altijd die neiging heb om duidelijk te maken dat het nooit echt goed gaat, en dat ik veel moeite moet doen om erbij te zijn. Het hangt dus wel samen…
Ik antwoord standaard “ça va”. En dat is wel een goeie samenvatting, of het nu goed of wat slechter met me gaat. Enkel als mijn gesprekspartner duidelijk geïnteresseerd is om écht te weten hoe het gaat, zal ik er wel eerlijk voor uitkomen. Anders vind ik dat anderen geen zaken hebben met hoe ik mij voel, of (en dat is vaak onterecht) dat het hen toch niet zal interesseren….
Ik heb intussen je interview over Lyme gelezen en ik moet zeggen, knap hoe je ermee omgaat. Ik duim echt keihard mee met jou dat de ziekte wordt erkend en er deftig onderzoek naar komt!
Dankjewel voor de lieve reactie Leen!
Hallo, ik voel haarfijn aan welke mensen echt willen weten hoe het met je gaat. Bij deze mensen durf ik ook eerlijk te vertellen hoe het echt met mij gaat, al zijn het er maar weinig. Bij de meeste mensen zeg ik dan ook , ja, wel goed hoor!! Gewoon omdat ik weet dat als ze weglopen ze je allang weer zijn vergeten.
Dat begrijp ik helemaal!