Onlangs was ik bezig met het updaten van de pagina waar ik gastblogs van mijn hand en artikels over mij/mijn blog verzamel. Ik stootte op wat oude krantenknipsels (of in dit geval, screenshots van digitale artikels) van in de tijd dat ik nog studeerde. De Open Universiteit Nederland, waar ik student was, organiseerde een schrijfwedstrijd, en daar moest ik natuurlijk aan mee doen. Leuker nog: ik werd door de jury unaniem verkozen als winnaar. Het teruglezen van mijn eigen tekst maakte me een beetje nostalgisch, naar een tijd waar ik traag maar zeker op mijn eentje een Bachelordiploma binnenhaalde.
Chronisch ziek studeren
Thuis studeren, dat is mij niet vreemd. Toen mijn gezondheid me in de steek liet tijdens het vijfde jaar aan de middelbare school, miste ik veel lessen. En examens. Die moest ik inhalen om door te mogen naar het volgende jaar. Terwijl mijn klasgenoten zomervakantie vierden, ploeterde ik mezelf door maanden achterstallige leerstof. Zonder begeleiding, zonder aanmoediging van leerkrachten of medescholieren. Het lukte, en ik stond er niet bij stil dat dit de basis was van mijn latere studiecarrière.
Een mislukte poging aan de Universiteit van Gent (het vroeg simpelweg te veel van mijn zieke lichaam) buigde ik om naar iets positiefs. Ik nam de tijd voor zelfzorg, en volgde bij wijze van extra uitdaging een losse cursus Psychologie (via een organisatie die nu niet meer bestaat, maar het was vergelijkbaar met de cursussen van NHA). Dat ging zo goed, dat ik me het jaar daarop inschreef voor een thuisstudie aan de Open Universiteit.
Blogwedstrijd
In het jaar 2011 organiseerde die een blogwedstrijd. Onderwerp: sociale media in het onderwijs. Ik ging aan de slag, en tot mijn verbazing won ik. Dit was mijn inzending:
De rol van sociaal motiverende media
Studeren bij de Open Universiteit betekent vrijheid, maar vaak ook eenzaamheid. Zeker voor een student met functiebeperking zoals ik, die de stille studie-uurtjes niet kan afwisselen met leuke gesprekken op het werk of ’s avonds op café. Maar ook voor de rest van de studenten zal dit volgens mij wel eens gelden. De docenten en medestudenten zijn slechts virtuele figuren waar je in gedachten zelf een gezicht op plakt. Het is slechts een minderheid van schimmen die je online kan “lezen” op de discussiefora. De meest boeiende relatie die ik verworven heb via mijn studie, is die met mijn stoffige studieboeken. Trouw staren ze mij aan, dag in dag uit. Alleen jammer dat ze niet antwoorden als ik vraag hoe het met ze gaat.
Wanneer het bijna zielig begint te worden, verschijnt opeens een groep op Facebook. Een groep van de Open Universiteit! Een groep van het Studiecentrum Antwerpen! Een groep van de studenten Psychologie! Opeens krijgen de schimmige studenten een gezicht (en laat ik je vertellen dat sommigen er héél anders uitzien dan ik in mijn hersenspinsels had voorzien). Voortdurend krijg ik meldingen van onderlinge communicaties. Tips worden gevraagd en gegeven, studenten die de moed verliezen worden weer opgepept door anderen, hier en daar mengt een docent zich in de discussie. De Open Universiteit is opeens zo kleurrijk, zo vol van diverse individuen! Met elk nieuw lid dat zich aanmeldt voel ik dat ik minder alleen achter die boeken zit. Mijn studiegenoten zijn nog maar een muisklik verwijderd van een gezellig gesprek of een praktische vraag.
Deze plotse evolutie doet een mens natuurlijk dromen, mijmeren over hoe het nóg beter kan, nog interactiever en nog meer stimulerend. Wat als er voor elke cursus in plaats van een passieve discussiegroep ook een actieve plek op het wereldwijde web bestond? Waar de docent je verwelkomt, misschien zelfs persoonlijk in een videoboodschap, en waar je meteen kan zien wie de andere zwoegers zijn bij dit vak? Moeilijke theorieën zouden kunnen worden uitgelegd in filmpjes, die je dan telkens opnieuw kan afspelen tot de stof vanzelf in je hoofd zit. Studenten zoals mezelf die niet in staat zijn om bijeenkomsten bij te wonen zouden deze toch virtueel kunnen volgen via een live-stream, compleet met mogelijkheid om vragen en bedenkingen te delen met de lesgever. Oefententamens kunnen online van feedback voorzien worden en per vraag kunnen studenten hun bedenkingen met elkaar delen. Docenten kunnen je meteen uitleggen wat je niet goed begrepen hebt. Het maken van groepswerken via sociale media gaat opeens supervlot, want je kan communiceren met een snelheid alsof je in levende lijve naast elkaar zou zitten. Bovendien kunnen tegelijkertijd documenten, video’s, ingescande artikelen en afbeeldingen gedeeld worden op een overzichtelijke privépagina van het studiegroepje.
Digitale werkboeken kunnen interactief gemaakt worden. Je kan dan zien wie er gelijktijdig met jou de opdrachten maakt en de drempel om hier dan ook daadwerkelijk over te discussiëren wordt veel lager. Via sociale netwerken gaat de interactie met medestudenten en docenten veel sneller en dynamischer, waar de huidige discussiegroepen eerlijk gezegd nogal omslachtig werken, en naar mijn voorkeur iets te onpersoonlijk zijn.
Hoewel er duizend-en-één toepassingen te bedenken zijn om de studiestof meer interactief te verwerken, zouden sociale media voor mij persoonlijk het beste kunnen dienen voor – de naam zegt het zelf – een meer sociaal samenhangende universiteit. Waar ik totaal geen moeite heb om met mijn neus in de papieren studieboeken te zitten, mis ik het sociale contact dat in het reguliere onderwijs toch ook bij studeren hoort des te meer. Afstandsonderwijs bij uitstek zou door het gebruik van sociale media net dat tikkeltje extra kunnen bieden. De hoge frequentie van berichtjes die verschijnen op de OU-groepen op Facebook tegenover de soms uitgestorven stilte van de traditionele discussiefora zegt genoeg.
Al die fijne gezichten waarmee je laagdrempelig en op een persoonlijke manier ervaringen kan uitwisselen, die bieden voor mij echt een meerwaarde. Misschien niet zo vernieuwend, maar wel motiverend. En is die motivatie ook niet zeer belangrijk wanneer je helemaal zelf verantwoordelijk bent voor je studievoortgang?
Natuurlijk moet de ernstige student ook wel opletten dat hij bij het eenmaal activeren van Facebook, Twitter of andere verslavende communicatienetwerken niet verstrikt raakt in het web van “eerst nog even hier lezen, dan nog even daar klikken” om vervolgens twee uur verder wel de variatie aan medestudenten, maar niet de eigenlijke studiestof te hebben bestudeerd. Maar dat zal vast geen probleem zijn, toch? Dit gezegd zijnde, ga ik meteen de daad bij het woord voegen. Immers, na al deze overpeinzingen is het dringend tijd om weer aan de studie te gaan, anders haal ik mijn deadline nooit!
Nou ja, eerst nog even Facebook checken… En dan begin ik onmiddellijk, beloofd!
Hoe het was
Het teruglezen van deze tekst herinnert mij aan hoe het was, om thuis te studeren. Elke dag kroop ik achter mijn boeken, met een duidelijk doel voor ogen. De vrijheid die ik had om het studeren ook een keer te kunnen laten voor het was en iets anders te doen, vond ik zo fijn en had ik ook nodig. De eenzaamheid die er ook wel bij kwam kijken had vooral te maken met het feit dat ik door mijn gezondheid aan huis gekluisterd was. En toch kijk ik met een goed gevoel terug op die tijd. Studeren voelde voor mij nuttig. Het zorgde ervoor dat ik mezelf kon blijven uitdagen, en ik heb enorm veel geleerd. Wie weet begin ik er ooit nog eens aan. Beter leren fotograferen, of mezelf verder ontplooien als schrijver? Het zal vast nog eens beginnen kriebelen.
Beste Sofie, jouw verhaal is zo herkenbaar voor mij. Ik heb ook hogere studies gedaan terwijl ik al ziek was en heb de gebruikelijke vier jaar gespreid over acht jaar. Hetgeen je beschrijft bezorgt me ook fijne herinneringen aan die tijd , doet me ook afvragen hoe ik het allemaal heb klaargespeeld toen en laat me beseffen dat je er als “zieke ” student vaak alleen voor staat maar dat je er komt oldat je enorm gefocust bent op wat je wil bereiken. Je hebt heel veel doorzettongsvermogen nodig om dit tot een goed einde te brengen. En hierop mogen we best fier zijn!! 😃
Echt heel fijn om dit te lezen, de herkenning, de herinneringen die het naar boven brengt en het besef dat de aandacht die hieraan wordt besteed heel belangrijk is. Ik leefde in die periode in een bubbel en was enkel bezig met mijn droom: een hoger diploma behalen. Nog steeds blij dat dit gelukt is.
Knap dat je de blogwedstrijd won met deze mooie inzending.
Wat een lieve reactie. Ook jij mag supertrots zijn op die prestatie! Het is inderdaad niet evident en vergt veel discipline. Superleuk dat jij er ook in geslaagd bent!