Toen Ella nog een baby was, kon ik niet wachten om samen lekker aan het ecologisch knutselen te gaan. Kleuren, knippen en plakken: ik doe het allemaal stiekem liever dan de eindeloze rollenspelen die kinderen juist ook zo leuk vinden :-). Herkenbaar?
In elk geval, onze milieuvriendelijke knutselkast wil ik graag helemaal vullen met natuurlijke knutselmaterialen. We zijn begonnen met natuurlijke boetseerklei en milieuvriendelijke stiften, en gaan onze collectie gaandeweg uitbreiden. Ecologisch knutselen, dat is helemaal niet moeilijk! In dit artikel laat ik een milieuvriendelijk alternatief voor alle soorten knutselspullen zien. Een lijstje met natuurlijke knutselmaterialen!
Ecologische viltstiften
Zolang je let op de materialen en toezicht houdt, kan een klein peutertje gerust al met stiften kleuren. Ook kribbel krabbel is leuk en creatief! Ik heb er op gelet dat ik mijn stiften indien nodig kan bijvullen met wat water, want als ik niet oplet, liggen ze al snel een paar uur uit te drogen zonder dopje. De gifvrije stiften van Ökonorm op waterbasis zijn hiervoor geschikt. Er zijn verschillende setjes te koop. Voor de allerkleinsten zijn er stiften met stompe punten, dan is het niet erg als ze er te hard op duwen. Wij hebben ze nu anderhalf jaar en ze kleuren nog steeds supergoed. Ook fijn is dat ze heel makkelijk van handjes en kleding wassen.
Ökonorm stiften zijn onder andere te koop bij Greenjump, Kudzu, Bioplanet of Fairplace.
Op een rij: ecologische viltstiften
- Ökonorm stiften met stompe punt
- Ökonorm viltstiften diverse diktes
- Ökonorm stiften hervulbaar met water
Boetseren met natuurlijke klei
Nog een hit hier thuis: boetseerklei of plasticine. Als kind hadden wij ook uren plezier met onze set Play-Doh. Ik wilde nu graag een ecologisch alternatief uitproberen en dat heeft me nog niet teleurgesteld. De modelleerklei van Ökonorm stinkt niet, bevat geen schadelijke stoffen en is volledig natuurlijk gekleurd. Extra bonus: hij droogt niet uit, ook niet als ze niet opnieuw in een potje belanden. Over één ding moest ik me wel overzetten: het mengen en door elkaar geraken van de kleurtjes door kleine kinderhandjes ;-). Tja, plezier gaat boven orde en netheid, denk ik dan maar!
Ook hier zijn verschillende opties. Het meest zero waste is plasticine in een kartonnen doosje. Ik stopte de kleurtjes zelf in potjes die we nog hadden liggen van een online bestelling. Er zijn ook potjes te vinden, in verschillende kleurthema’s. De Ökonorm klei is te koop bij onder andere Bioplanet of Fairplace.
Op een rij: Milieuvriendelijke klei en benodigdheden
- Ökonorm klei in kartonnen doosje
- Ökonorm klei in plastic potjes
- Ailefo klei in plastic potjes
- Weible klei
- Green Toys klei en accessoires van gerecycleerde melkbrikken
- Ailefo houten accessoires zoals deegrol, spatel
- RVS uitsteekvormpjes (bijvoorbeeld bij Dille & Kamille)
Duurzame kleurpotloden
Een duurzame set kleurpotloden was hier in huis niet moeilijk samen te stellen: zowel mijn man als ikzelf hadden nog pennenzakken vol van toen we zelf jong waren. Het meest ecologische is dan natuurlijk om eerst op te gebruiken wat je al hebt! Heb je toch nieuwe kleurtjes nodig, kies dan voor kleurpotloden met FSC keurmerk, zodat het hout afkomstig is van duurzaam beheerde bossen. Het bekende merk Stabilo heeft een lijn van milieuvriendelijke kleurpotloden, die bijvoorbeeld zijn afgewerkt met bijenwas in plaats van vernis en waar het lood bestaat uit grafiet en klei.
Ook bij de aankoop van gom, puntenslijper of meetlat kan je letten op het gebruik van natuurlijke of ecologische materialen.
Milieuvriendelijke kleurpotloden en accessoires op een rij
- Ökonorm kleurpotloden
- Stabilo Greencolors
- Ecobos kleurpotloden
- Onyx+Green gom van gerecycleerd rubber
- Ecobos gom van FSC rubber
- Ecobos houten meetlat
- Ecobos houten slijper
Milieuvriendelijke lijm om te knutselen
Bij Kudzu kocht ik voor Ella’s tweede verjaardag een ecologische lijmstift van Kores. Belangrijk is dat de lijm geen oplosmiddelen bevat. De lijm is gemaakt van 70 % hernieuwbare bronnen en de verpakking van 85 % gerecycleerd plastic. Hij werkt net zo goed als de bekende merken.
Op een rij: milieuvriendelijke lijm
- Kores lijmstift
- Onyx+Green lijmstift
- Ökonorm: vloeibare natuurlijke lijm voor papier
- Ökonorm vloeibare universele natuurlijke lijm
Plakband
Om plastic plakband te vervangen, kan je papiertape gebruiken. Washitape bijvoorbeeld is de laatste jaren enorm populair geworden, en kan je in zowat elke winkel vinden intussen. Maar echt duurzame merken vermijden bijvoorbeeld oplosmiddelen in de lijm, en plastic is ook een no-go. Ik heb milieuvriendelijke washitape gespot bij Kudzu, en bijvoorbeeld Eco-brands verkoopt biologisch afbreekbare plakband.
Op een rij: milieuvriendelijke plakband
- Compostella Klebio plakband
- Tranquillo washi tape
Stoepkrijt
Stoepkrijt is hier een enorme hit. Ik had nog een oud pakje rondslingeren dat dochterlief nu bijna helemaal heeft opgebruikt. Vanaf nu koop ik een ecologische variant, zodat ik zeker ben dat er geen schadelijke stoffen de natuur in verdwijnen met al die mooie buitentekeningen. Het stoepkrijt van Ökonorm bestaat uit een mengeling van natuurkrijt, gips, kalk en natuurlijke kleurstoffen. Te koop bij Fairplace of Blabloom.
Op een rij: milieuvriendelijk stoepkrijt
- Ökonorm stoepkrijt
Natuurlijke waskrijtjes of wasco’s
Toen mijn dochter ongeveer een jaar oud was, introduceerde ik haar in de wereld van de wasco. Ik kocht ecologische, gifvrije waskrijtjes van Ökonorm in de biowinkel, want zeker op die leeftijd verdween alles nog in haar mond. De vorm paste supergoed in haar babyhandjes, maar de krijtjes braken helaas ook wel snel door hun langwerpige vorm. Nu zou ik dus eerder kiezen voor compactere wasco’s. Maar wel nog altijd van natuurlijke materialen en kleurstoffen, natuurlijk. Naast Ökonorm zijn bijvoorbeeld ook Stockmar (op basis van bijenwas) of Crayon Rocks (gemaakt van sojabonen) een optie. Je koopt ze onder andere bij Fairplace, Blabloom, Kudzu of Green Jump.
Op een rij: milieuvriendelijke waskrijtjes
- Ökonorm waskrijtjes
- Stockmar waskrijtjes
- Crayon Rocks
- Studio Skinky Playon Crayon Waskrijtjes
Schilderen
Voorlopig gebruiken we een setje verf op dat we gekregen hebben. Gebruiken wat je hebt, is nog altijd het meest duurzame. Voor daarna heb ik enkele ecologische merken op het oog ter vervanging: Stockmar (te koop bij onder andere Scharrelvos), of Ökonorm waterverf, die volledig gekleurd is met natuurlijke stoffen. Ook superleuk en gespot op de Instagrampagina van Kari van der Heide zijn natuurlijke kleurpigmenten die je zelf aanlengt met water om er verf, vingerverf of schmink mee te maken.
Naast verf heb je natuurlijk ook nog ander schildermateriaal nodig. Penselen kan je kopen in natuurlijke materialen zoals hout of bamboe. Die van Natural Earth Paint bestaan verder ook nog uit gerecycleerd aluminium. Of kijk eens bij de kringwinkel.
Natuurlijke verf en materialen op een rij:
- Stockmar verf
- Ökonorm waterverf
- Ökonorm vingerverf
- Natural Earth Paint verfpigmenten
- Houten penselen
- Natural Earth Paint bamboe penselen
Knippen
Een schaar voor Ella hebben we nog niet. Ik zocht al naar een veilig exemplaar voor peuters of kleuters, maar ze worden eigenlijk allemaal pas aanbevolen vanaf een jaar of drie. Bij Blabloom spotte ik de Fiskars kinderschaar voor driejarige knutselaars. Een schaar met gerecycleerde handgrepen is de KleenEarth van Westcott. Bij Onyx+Green zijn de handvaten gemaakt van afbreekbaar plastic of basis van maïs.
Op een rij: merken van ecologische scharen
- Westcott KleenEarth
- Onyx+Green scharen
Stempelen
In plaats van plastic stempels kan je kiezen voor houten exemplaren. Daarbij gebruik je natuurlijke, gifvrije inkt. Of ga zero waste en gebruik wat je al in huis hebt: kurken wijnstoppen, of een simpele aardappel die je in een figuurtje snijdt. De stempels kan je dan doppen in milieuvriendelijke vingerverf van Ökonorm.
Op een rij: ecologische stempels
- Goki houten stempels
- Wijnstop van kurk
- Aardappel
- Ökonorm vingerverf
Speelmaïs
Een superleuk en makkelijk materiaal om mee te knutselen is speelmaïs. Je maakt het nat en zo kan je het op papier of aan elkaar kleven. Ella kreeg een setje cadeau van haar tante en heeft zich er enorm mee geamuseerd. Na het knutselen gebruikte ze de maïs ook als open ended materiaal in haar keukentje (het werd plots soep om in te roeren, of pannenkoeken). En ook wel als vogelvoer: dan strooit ze het de hele woonkamer rond. Niet per se een aanrader ;-).
Op een rij: speelmaïs
- PlayMaïs speelmaïs
- SES speelmaïs
Glitters
Wie kinderen heeft, zal ooit onvermijdelijk te maken krijgen met glitters. Probeer je het goedje zelf nog buiten te houden, dan komen ze op een dag wel thuis met een of ander gekregen glitterobject. En ook voor knutselwerkjes zijn glitters geliefd. Helaas bestaan de meeste glitters gewoon uit plastic: een ramp voor het milieu. In dit artikel lees je er meer over. En daar worden ook wat alternatieven opgelijst, zoals Ecoglitterworld of Nomadic Sparkle. Milieuvriendelijke glitters, ze bestaan!
Op een rij: milieuvriendelijke glitters
- Nomadic Sparkle
- Ecoglitterworld
Knutselen met natuurlijke materialen
Om ecologisch te knutselen, hoéf je natuurlijk geen heel assortiment aan spullen te kopen. Enkele basisproducten zijn genoeg om creatief uit de hoek te komen. Trek de natuur in en verzamel afgevallen herfstbladeren, bloemen, takjes, eikels of dennenappels. Achteraf kan er met alleen wat lijm en eventueel verf naar hartelust geknutseld worden. Check voor originele ideeën Pinterest, of laat je kinderen hun eigen fantasie gebruiken.
Knutselen met afval
Om de knutselkast nog uit te breiden, kan je ook out of the box denken en kijken wat je al in huis hebt. Oude tijdschriften en lege eierdozen die klaar lagen voor het oud papier? Geef ze eerst nog een tweede leven door ze te gebruiken bij een namiddagje ecologisch knutselen. Linten van cadeautjes, kleding met gaten, de wol van een ouderwetse trui of lege yoghurtpotjes: eigenlijk kan zowat alles nog dienen als knutselmateriaal. Met afval kan je heel creatief zijn, maar simpel kan ook. Zo bewaar ik gewoonweg alle stukjes papier die maar aan één kant bedrukt zijn om later op te tekenen.
Lees hier onze supermakkelijke tips voor knutselen met oud papier.
Pfoe, wat een lijst! De merken die ik heb opgenoemd, vind je onder andere bij Fairplace, Blabloom, Kudzu, Green Jump, Bioplanet,…
Heb jij nog aanvullingen? Merken waar ik niet aan gedacht heb? Laat het zeker weten in de reacties hieronder!
Pin ecologische knutselspullen voor later:
