Tandenpoetsen bij peuter lukt niet? Onze beste tips!

Toen onze kleuter nog een peuter was, brak het zweet me elke avond uit. We moesten vanzelfsprekend haar tandjes (en die had ze al vroeg!) poetsen, maar daar dacht onze meid natuurlijk anders over. Tandenpoetsen bij onze peuter lukte vaak niet. Met haar sterk willetje is het nooit makkelijk geweest, maar intussen loopt het tandenpoetsen hier redelijk vlot. Dat had ik vroeger nooit geloofd, dus als jij ook een kindje hebt dat hardnekkig zijn lippen op elkaar klemt als je de tandenborstel bovenhaalt: er is hoop! De tandjes werden hier onlangs ook helemaal goedgekeurd door de tandarts, yes! Tandenpoetsen bij je peuter lukt niet? Ik zet onze beste tips op een rij!

Benodigdheden om de tanden van je peuter te poetsen 

Tandpasta met een milde smaak 

Muntsmaak vinden de meeste kindjes niet lekker. Maar ook van de typische aardbei aroma’s in tandpasta moest onze peuter niks weten. Zelf wilde ik me nog niet te veel bezig houden met het vermijden van inslikken, omdat het poetsen op zich al uitdaging genoeg was. Dus kozen we bij de eerste tandjes voor een milde, natuurlijke, fluoridevrije tandpasta van Weleda. Die vond onze kieskeurige meid echt heel lekker, en soms een beetje te. Ook nu nog wilt ze geen enkele andere tandpasta, al hebben we er intussen al heel wat uitgeprobeerd. Gelukkig is Weleda intussen zo wat overal verkrijgbaar, onder andere bij Douglas.

Een kleurrijke tandenborstel 

Mijn peuter heeft al met zéér veel tandenborstels gepoetst. Maar toen ik voor mezelf een bamboe tandenborstel met regenboogkleurtjes van Ben & Anna bovenhaalde, was ze helemaal jaloers. We hebben haar vanaf toen zelf haar tandenborstels laten kiezen. Alles om haar enthousiast te maken om aan het poetsen te gaan! We hebben al borstels met diertjes gehad, met een eenhoorn, en natuurlijk met de favoriete Disneyfiguren. En ja, daar zitten soms milieuvriendelijke, maar soms ook plastic borstels bij. Dat de tanden überhaupt gepoetst worden, vind ik voorlopig belangrijker dan dat het hele proces van a tot z duurzaam verloopt. 

Alternatieven voor de klassieke tandenborstel voor peuters

Vingertandenborstel 

Bij baby’s en peuters is het niet evident om met een tandenborstel het mondje in te gaan. De oplossing? Een vingertandenborstel. Je schuift het siliconen hoesje om je eigen vinger en kan makkelijk en snel poetsen door je vinger als borstel te gebruiken. Af en toe wel pijnlijk, als de kindjes plots HAP zeggen! 

Tandenreinigingsdoekjes

Een variant op de vingertandenborstel zijn de wegwerpdoekjes met een laagje tandpasta. Je doet ze rond je vinger en poetst zo het tandvlees en de tandjes van je kindje schoon. 

Elektrisch poetsen 

Sommige kindjes willen, net zoals mama en papa, een elektrische tandenborstel. Bij baby’s en peuters is een standaard elektrische borstel nog veel te groot en hevig. Er bestaan daarom elektrische kindertandenborstels voor verschillende leeftijden. Sommigen hebben zelfs een lichtje of een ingebouwd muziekje om het tandenpoetsen extra leuk te maken. 

Kauwtandenborstel 

Tandenpoetsen bij peuter lukt echt niet? Insert de kauwtandenborstel. Dat was bij ons echt de ideale oplossing om toch iets aan te bieden dat in de buurt kwam van goed poetsen. De kauwtandenborstel maakt gebruik van de natuurlijke neiging van kleine kindjes om dingen in hun mond te stoppen en er op te kauwen. Door de plaatsing van de siliconen haartjes, worden de tandjes door die kauwbewegingen ongemerkt gepoetst. 

Peuters motiveren om tandjes te poetsen 

Spelletjes om tandenpoetsen bij peuters leuk te maken 

Als je bij kleine kinderen op weerstand botst, kan spel vaak veel vergemakkelijken. De eerlijkheid gebiedt mij om te zeggen dat spelletjes bij ons vaak heel goed ontvangen worden, maar uiteindelijk geen magische formule zijn. Bij veel kindjes werkt het wél, dus hier onze favoriete spelletjes voor wanneer het tandenpoetsen bij de peuter niet lukt. 

• Het voedsel dat gedurende de dag is gegeten, opnieuw opnoemen en zoeken in de mond. “Ik zie hier nog een stukje appel! En oooh, dat boterhammetje verstopt zich achteraan!” 
• Hele vieze dingen in de mond wegpoetsen, zoals modder, zand, vliegjes, drolletjes (ideaal in de pipi-kaka-humor-fase!).  
• Als ik bij jou mag poetsen, mag jij bij mij. Ook handig om als ouder eens te ervaren dat het inderdaad echt niet zo leuk is om iemand anders jouw mond onder handen te laten nemen.  
• Bij een knuffel of popje poetsen
• Favoriete helden in de mond zoeken. “Zeg, Elsa, wat doe jij daar? Ik zal je eens komen vangen met de tandenborstel, hoor!”  
• Het helemaal fout doen, en voeten/neus/kin poetsen. Met wat geluk laat je peuter opeens heel vlot zien hoe het wel moet. 
• Als ouder doen alsof je ook niet wil poetsen en je kindje in de rol laten kruipen van de strenge die zegt dat het moet. Zulk machtsomkeerspel helpt vaak om het gevoel van controle terug te laten keren.  

Apps om kinderen te motiveren voor tandenpoetsen

Omdat tandenpoetsen bij onze peuter zo moeilijk ging, hebben we echt alles geprobeerd. Zelfs het aanschaffen van een tandenborstel die via Bluetooth gekoppeld werd met een spelletje in een app. Achteraf bekeken werken de meeste van die apps ook met je eigen borstel. Maar goed, we waren wanhopig! Enkele voorbeelden die bij ons telkens voor een periode gewerkt hebben: 

• Philips Sonicare for Kids, een app waarbij je synchroon met je eigen tanden, die van het monstertje Sparkly poetst. Achteraf komen beloningen vrij, zoals eten of verzorgingsproducten die je dan aan Sparkly kan geven.
• Oral B Magic Timer, een app waarbij je een Disney afbeelding tevoorschijn kan “poetsen”. Je kan ook virtuele stickers verzamelen.  
• Trammelant Tandenland, waarbij een diertje danst op een tandenpoetslied.

Tandenpoetsliedjes

Tijdens het tandenpoetsen een liedje met filmpje op YouTube afspelen, dat heeft hier af en toe succes. Ik moet er wel bij blijven en haar herinneren om wel mee te poetsen bij het liedje, anders zit onze dochter vaak gewoon stil te kijken met de borstel in haar mond. Er is een periode geweest dat ik telkens het liedje weer afzette als zij weigerde intussen te poetsen. De favoriete tandenpoetsliedjes van Ella: 

• Jokie tandenpoetsen, liedje van het bekende figuurtje van de Efteling  
• Tandenpoetslied van Lanterfantje, liedje van het CM Gezondheidsfonds 
• Poets je tanden Minidisco van Kids Songs 

Peuters leren over tandenpoetsen 

Boekjes lezen over tandenpoetsen, dat is handig om later naar terug te koppelen. Het verhaaltje Anna poetst haar tanden heeft bij ons voor het begrip “tijgergrom” gezorgd. Als ik zeg dat mijn dochter de tijgergrom moet laten zien, zet ze grommend haar tandjes op elkaar en weet ze dat ik de voortanden ga poetsen. Ook het grapje op het eind van het boek, waarbij konijn mag ruiken of Anna’s mondje fris is, herhalen wij vaak. Dan zeg ik grappend “niet in mijn neus bijten hé!”, en dan is het natuurlijk hilarisch dat ze wél in mijn neus bijt. 

Ook hier kunnen videos weer een rol spelen. Educatieve filmpjes waarbij kindjes wordt uitgelegd waarom die tanden gepoetst moeten worden, of waar je andere kinderen ziet tandenpoetsen (en ook niet altijd graag poetsen), het helpt bij ons ook wel voor de herkenbaarheid. Er is bijvoorbeeld een aflevering van Beer Bo waarbij het kindje haar tanden ook niet wil poetsen. Van Jokie en Jet vindt je een filmpje over naar de tandarts gaan. En er is vast nog veel meer te vinden! 

Wat bij ons soms hielp als Ella kleiner was: haar voor de spiegel op de wastafel zetten (en vasthouden, uiteraard), en laten meekijken terwijl mama of papa naast haar de tanden poetste. Ze ging dan met haar eigen borsteltje de bewegingen nadoen, of op hetzelfde plekje in de mond poetsen. En het was natuurlijk extra leuk dat ze tegelijk iets mocht doen wat normaal niet standaard is: op de kast staan! 

Tandenpoetsen lukt niet? Logische gevolgen van gedrag 

Eerlijk: de spelletjes, de motivatie, het telkens opnieuw moeten aansporen om te poetsen, het is echt zenuwslopend. Op het eind van de dag, wanneer je eigenlijk gewoon dat kind in bed wil leggen heb je geen zin in nog een circus. Dus ja, I get it, ook ik verlies soms mijn geduld. Wij voeden op zonder straffen, dus je zal me niet horen zeggen: “morgen mag je geen tv kijken omdat je je tanden niet goed poetst”. Wijzen op logische gevolgen van gedrag, dat is weer iets heel anders. Te veel treuzelen bij het klaarmaken, dat betekent geen tijd meer voor iets leuks zoals voorlezen. Wat dus soms helpt, als laatste redmiddel, is vertellen dat er geen tijd meer is voor een boekje als ze niet snel haar tanden poetst. Oh ja, en dat wie zijn tanden niet poetst, ook niet kan snoepen, want van snoepen zonder poetsen krijg je gaatjes. Het vooruitzicht geen ijsjes meer te kunnen eten, doet het mondje hier ook vaak snel opengaan :-).

Tanden niet willen poetsen, het is iets waar veel ouders met kleine kinderen mee worstelen. Hoe zit het bij jou? Heb jij nog tips om tanden te poetsen bij je peuter?